İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve
diğer sağlık personeli eğitimleri Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları,
üniversiteler ve 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler
tarafından kurulan müesseseler tarafından ve Bakanlıkça eğitici belgesi verilmiş kişilerce verilir.
Evet bu kişilerin yetki belgelerini almış olması gerekir. Ancak diğer sağlık personeli belgesine sahip olmayanlardan;
1) Diğer sağlık personeli eğitimini tamamlayanlar, 1/7/2017 tarihine kadar,
2) Diğer sağlık personeli eğitimini almayanlar, 30/6/2016 tarihine kadar,
belge şartı aranmadan görevlendirilebilirler.
Çok tehlikeli sınıfta yer alan 250 ve daha fazla çalışanı
olan işyerlerinde her 250 çalışan için tam gün çalışacak en az bir
iş güvenliği uzmanı görevlendirilir.
Çalışan sayısının 250 sayısının
tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci
fıkrada belirtilen kriterlere uygun (Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 10 dakika, tehlikeli sınıfta yer alanlarda 20 dakika, çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda 40 dakika) yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir.
Ayrıca birden fazla iş güvenliği uzmanının görevlendirilmesinin gerektiği işyerlerinde, tam süreli olarak görevlendirilen iş güvenliği uzmanlarından sadece
birinin, işyerinin tehlike sınıfına uygun belgeye sahip olması yeterlidir. Dolayısıyla diğerleri için işyerinin tehlike sınıfına uygun iş güvenliği uzmanı yetki belgesine sahip olma şartı aranmaz.
Evet. 6331 sayılı Kanun'un 6'ıncı maddesine göre;
Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak, iş
sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren;
a) Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve on ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer
alan işyerlerinde diğer sağlık personeli görevlendirir.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na ve 29.12.2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğe göre bir işyerinde iş güvenliği uzmanı olarak hizmet verecek kişilerin ya o işyerinin çalışanı olması ya da ortak sağlık ve güvenlik birimi çalışanı olarak görevlendirilmesi gerekmektedir. Serbest meslek makbuzu keserek iş güvenliği uzmanlığı yapılamaz.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 38 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde aşağıdaki hüküm bulunmaktadır:
“MADDE 38 – (1) Bu Kanunun;
a) 6 ve 7 nci maddeleri;
1) 4857 sayılı İş Kanununun mülga 81 inci maddesi kapsamında çalışanlar hariç kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 1/7/2016 tarihinde,
2) 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 1/1/2014 tarihinde,
Buna göre özel sektör işyerleri için iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli bulundurma yükümlülüğü;
- 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 1/7/2016 tarihinde,
- 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 1/1/2014 tarihinde,
- Diğer işyerleri için 30/12/2012 tarihinde yürürlüğe girer.
İş güvenliği uzmanı olma
niteliğini haiz kamu personeli, gerekli belgeye sahip olmaları şartıyla asli görevlerinin yanında, belirlenen çalışma süresine riayet
ederek çalışmakta oldukları kurumda veya ilgili personelin muvafakati ve üst yöneticinin onayı ile diğer kamu kurum ve
kuruluşlarında görevlendirilebilir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi çalışanlar, Kanun hükümleri gereğince özel sektöre ait işyerlerinde çalışamazlar.
Türkiye’deki tıp fakültelerinden ya da yurt dışındaki tıp fakültelerinden mezun olup, YÖK’ten denkliğini almış ve diploması Sağlık Bakanlığı’nca onaylanmış hekimler katılabilir.
16.12.2003 tarihinden önce TTB tarafından verilen işyeri hekimliği belgeleri geçerlidir. 16.12.2003 tarihinden sonra TTB tarafından verilen işyeri hekimliği belgeleri ise 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Geçici Madde 5’e göre mevcut işyeri hekimliği sertifikalarını bu Kanunun yayımından itibaren bir yıl içinde Bakanlıkça düzenlenecek belge ile değiştirmeleri şartıyla geçerlidir.
Yetkilendirilen kişi ve kurumlara ait yetki belgelerinin beş yılda bir vize
ettirilmesi zorunludur. Belge almak veya vize işlemlerini yaptırmak isteyen kişi ve kurumların;
a) Bu Yönetmeliğin ilgili hükümlerine uygunluk sağlamaları,
b) Bakanlıkça belirlenen belge veya vize bedelini ödemeleri,
gereklidir.
Yetkilendirilen kişi ve kurumlara ait yetki belgelerinin beş yılda bir vize
ettirilmesi zorunludur. Belge almak veya vize işlemlerini yaptırmak isteyen kişi ve kurumların;
a) Yönetmeliğin ilgili hükümlerine uygunluk sağlamaları,
b) Bakanlıkça belirlenen belge veya vize bedelini ödemeleri,
gereklidir
Mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik öğretmen, fizikçi, kimyager ve biyolog unvanına sahip
olanlar ile üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği programı mezunları
İş güvenliği uzmanlığı, ilk defa 4857 sayılı Kanunla tanımlanmıştır. Dolayısıyla 2004 yılından itibaren Bakanlık tarafından verilen sertifikalar geçerlidir.
Eğitim programlarını tamamlayan adayların sınavları Bakanlıkça yapılır veya yaptırılır.
Sınavlar Genel Müdürlüğün belirlediği sayıda (yılda 2 ya da 3 kez) yapılır.
İş güvenliği uzmanlığı belgesi; iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olan mühendis, mimar, teknik eleman veya iş sağlığı ve güvenliği programı mezunlarına Genel Müdürlükçe verilir.
İşyeri hekimliği belgesi; işyeri hekimliği eğitim programını tamamlayan ve eğitim sonunda Bakanlıkça yapılacak veya yaptırılacak sınavda başarılı olan hekimlere Genel Müdürlükçe verilir.
Katılım belgesi ile işyeri hekimliği ya da iş güvenliği uzmanlığı yapılamaz.
Sertifika, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından verilir.
(C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle en az üç yıl fiilen görev yaptığını belgeleyen ve (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olanlar (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olabilir.
(B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle en az dört yıl fiilen görev yaptığını belgeleyen ve (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olanlar (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olabilir.
C sınıfı sertifikaya sahip olmayan mühendis, mimar, teknik eleman veya iş sağlığı ve güvenliği programı mezunları, bu alanda çalışmış olsalar dahi C sınıfı sertifikadan başlayacaktır.
Eski yönetmelik iptal edilmeden önce ÇASGEM’ e A ya da B sınıfı için başvuranlar için de, tamamen yeni yönetmelik hükümleri geçerlidir.
Sınav soruları, Genel Müdürlük tarafından seçilen akademisyenlerden oluşan eğitim ve sınav komisyonu tarafından hazırlanır, sınavın uygulamasını yapan Milli Eğitim Bakanlığı’na teslim edilir.
Bakanlıkça ilan edilen müfredat programı ile anlatılan konulardan çıkmaktadır.
Adayların, teorik eğitimin en az %90’ına ve uygulamalı eğitimin tamamına katılımı zorunludur.
Eğitim kurumu ve katılımcı birlikte belirlemektedir
Uygulamalı eğitimler; iş güvenliği uzmanları için en az bir iş güvenliği uzmanının(İş güvenliği uzmanının sertifika sınıfı aranmamaktadır) İşyeri hekimleri için en az bir işyeri hekiminin görevlendirilmiş olduğu işyerlerinde yapılır.
Eğitim programının uygulama kısmı 40 saatten az olamaz.
Eğitimi, yetkili olmak şartıyla kim verirse versin, sınavda başarılı olanlar belge alabileceklerdir. ÇASGEM, üniversite ya da özel eğitim kurumlarının verdiği eğitim ve sonundaki eğitim katılım belgesinin yasal anlamda hiçbir farkı bulunmamaktadır.
Sınavlarda 100 puan üzerinden en az 70 puan alan adaylar başarılı sayılır.
Bakanlıktan yetki belgesi almak şartıyla verebileceklerdir.
İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi veya diğer sağlık personeli belgesi sahibi olan kişilerin, belgelerini aldıkları tarihten itibaren beş yıllık aralıklarla eğitim kurumları tarafından düzenlenecek yenileme eğitim programlarına katılması zorunludur.
Yenileme eğitimlerine katıldıktan sonra eğitim kurumunun verdiği belge ile Bakanlığa başvurulduktan sonra ilgili ücret yatırılır. Bu işlemlerden sonra geçerli belgelere Bakanlıkça vize yapılır.
İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi veya diğer sağlık personeli belgesi sahibi olan kişilerin, belgelerini aldıkları tarihten itibaren beş yıllık aralıklarla eğitim kurumları tarafından düzenlenecek yenileme eğitim programlarına katılması zorunludur. Yani, sadece yenileme eğitimi zorunludur. Tekrar sınava girilmeyecektir.
Adaylar, en son katıldıkları eğitimin tarihinden itibaren üç yıl içinde en fazla iki defa ilgili sınavlara katılabilir. Bu sınavlarda başarılı olamayan veya eğitimin tarihinden üç yıl içinde sınava katılmayan adaylar yeniden eğitim programına katılmak zorundadır.
Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir.
Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A) sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde en az (B) sınıfı, az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi gereklidir.31/01/2013 tarihli ve 28545sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “İş güvenliği uzmanlarının görev, yetki, sorumluluk ve eğitimleri hakkında yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelik” ine göre üç yıllık mesleki tecrübe ve (C) veya (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip iş güvenliği uzmanları; sektörel düzenleme kapsamında kendi meslek dallarına uygun işlerin yapıldığı işyeriyle sınırlı olmak üzere, bütün tehlike sınıflarındaki işyerlerinde maddenin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren yedi yıl süresince görevlendirilebilirler.
