ÜYE GİRİSİ
TEKLİF AL
BİZİMLE ÇALIŞMAK
İSTER MİSİNİZ?
YENİ
TANITIM
BROŞÜRÜMÜZ
Okunma Sayısı: 494407.01.2016Yazar:Barış Erdem DANIŞMANLIK
İşveren Tarafından İşçilerin Akıllı Kartlarına(Yemek Kartları) Yüklenen Yemek Bedelleri Prime Esas Kazanca Dahil Edilir Mi?

İşveren Tarafından İşçilerin Akıllı Kartlarına(Yemek Kartları) Yüklenen Yemek Bedelleri Prime Esas Kazanca Dahil Edilir Mi?

 

İşveren tarafından işçilere sağlanan menfaatlerin prime esas kazanç olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususu 5510 sayılı Kanunun 80’inci maddesi, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 97’nci maddesi ve İşveren Uygulama Tebliğinin ‘’7-Prime Esas Kazancın Tespitine İlişkin Usul Ve Esaslar’’ başlıklı bölümünde düzenlenmiştir. 5510 sayılı Kanunun ‘’Prime esas kazançlar’’ başlıklı 80’inci maddesine göre;

a)     Prime esas kazançların hesabında;

1)     Hak edilen ücretlerin,

2)     Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların,

3)     İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin,

brüt toplamı esas alınır.

         b)     Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.

        c)      (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur. Diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınmaz.

Esasen 80’inci maddenin (a) bendinde prime esas olan kazançlar belirtilmiş, (b) bendinde istisnalar ve kısmen prime tabi tutulacaklar sayılmış, (c) bendinde ise (a) bendinde sayılmayan ve istisnalar içerisinde bulunmayan tüm ödemelerin prime esas kazanca dahil edilmesi gerektiği belirtilerek kapsam oldukça genişletilmiştir.

Kanunun ve yönetmeliğin ilgili maddelerinde genel bir düzenleme yapılmış olup söz konusu düzenlemelerde yer almayan bazı özel durumlarla ilgili konulara işveren uygulama tebliğiyle açıklık getirilmiştir.

Kısa ve öz olarak açıklamak gerekirse, mevcut sosyal güvenlik mevzuatı açısından işçiye sağlanan bir menfaatin prime esas kazanca dahil edilmesi, o menfaatin ayni mi nakdi mi olduğuyla doğrudan ilgilidir. İşveren tarafından işçiye (b) bendinde sayılan istisnalar dışında sağlanan bir menfaatin ayni/nakdi olduğunun belirlenmesi, aynı zamanda o menfaatin prime esas kazanca dahil edilip edilmeyeceğini de belirler.

Yukarıdaki açıklamalardan yola çıkarak yemek yardımlarının sigorta primine tabi tutulmasında esas alınacak temel faktör, yemek yardımlarının ayni olarak mı nakdi olarak mı yapıldığı hususudur. Bu hususun tam olarak belirlenememesi ise oldukça karmaşık sonuçlar doğuracaktır.

İşveren uygulama tebliğinin 7.7.1- Yemek Paraları (Yardımı) başlıklı bölümünde konuyla ilgili açıklamalara yer verilmiştir. Buna göre;

Sigortalılara yemek parası adı altında yapılan ödemelerin, işyerinde veya müştemilatında işveren tarafından yemek verilmemesi şartıyla, fiilen çalışılan gün sayısı dikkate alınarak günlük asgari ücretin % 6 sının, yemek verilecek gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak miktarı, prime esas kazançların tespitinde dikkate alınmayacak, bu tutarı aşan kısımlar ise prime esas kazanca dahil edilecektir.

Böylelikle işverenlerin işçilere yemek parası adı altında yaptığı ödemelerin ne şekilde prime esas kazanca dahil edileceği açıklanmıştır. Peki yemek kuponu(çeki) veya yemek kuponu adı altında verilen akıllı kartlar(yemek kartları) aracılığıyla sağlanan yemek yardımı bedelleri prime esas kazanca dahil edilecek midir? Bir başka anlatımla, yemek kuponu/akıllı kartlar vasıtasıyla sağlanan menfaat ayni mi yoksa nakdi bir yardım mıdır? İşveren uygulama tebliğinin yukarıda bahsedilen bölümünün devamında konuyla ilgili aynen şu düzenlemeye yer verilmiştir;

‘’Sigortalılara ay içinde yemek parası olarak nakit ödeme yapılmaksızın, çalıştıkları işyerinin dışında yemek üretimi yapan başka firma veya şahıslar tarafından (örneğin yemek kuponu karşılığında) gerek işyerinde, gerekse işyerinin dışında yemek verilmesi halinde, işverenlerce bu firma veya şahıslara fatura karşılığında yemek bedeli olarak ödenen fatura bedelleri prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.’’

Dolayısıyla işverenler tarafından bu tür hizmet aldıkları firmalara, akıllı kartlara bakiye yüklenmesi için ödediği bedellerden, işveren uygulama tebliğinin yukarıdaki hükmü doğrultusunda sigorta primi kesilmemesi yani prime esas kazanca dahil edilmemesi gerekmektedir. Söz konusu durumda, işverenin sigortalıya (işçiye) nakdi olarak yaptığı bir ödeme olmayıp, ilgili hizmet aldığı firmaya fiş/fatura karşılığında yaptığı bir ödeme mevcuttur. İşçi de bunun karşılığında işverenin hizmet aldığı firmanın anlaşmalı olduğu yerlerde yemek yeme imkanı bulmaktadır. Yani esasen bu menfaat ayni bir menfaattir.

Ancak son olarak şu hususu da açıklamakta büyük fayda var. Bu kartlar uygulamaya geçtiği ilk yıllarda olduğu gibi sigortalılara sadece yemek yardımı hizmeti sunması sebebiyle ayni yardım kapsamında değerlendirmekteyiz. Günümüzde bu kartların çeşitleri artarak bazı kartlar market, akaryakıt alışverişleri vb. dahil bir çok alanda kullanılması bu kartlardaki bedellerin nakde çevrilmesi(banka-kredi kartı gibi) sonucunu/imkanını doğurmaktadır. Dolayısıyla bu tür bir durumda artık bu menfaatin ayni olduğu oldukça tartışmalı hale gelecek ve kanımızca nakdi bir ödeme niteliği alacağından prime esas kazanca dahil edilmesi gerekecektir.

İLETİŞİM Ankara Merkez : Mithatpaşa Cad. No:16/21 Çankaya / Ankara +90 (312) 431 43 65 ankara@bariserdem.com
İstanbul Şube : Atatürk Mah. Ertuğrul Gazi Sk. Metropol İstanbul A Blok Bina No: 2E No: 604 Ataşehir / İstanbul +90 (216) 6881417 info@bariserdem.com
Copyright © 2016 BARIŞ ERDEM Danışmanlık web tasarım studyocrea