|
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığından:
YURTDIŞINDA GEÇEN SÜRELERİN BORÇLANDIRILMASI VE
DEĞERLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN YÖNETMELİKTE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
MADDE 1 – 6/11/2008 tarihli ve 27046 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Yurtdışında Geçen Sürelerin Borçlandırılması ve
Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“MADDE 1
– (1) Bu Yönetmeliğin amacı, Türk
vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle
Türk vatandaşlığını kaybedenlerin, on sekiz yaşını doldurduktan sonra Türk
vatandaşı olarak yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık
süreleri ile bu süreleri arasında veya sonunda yer alan işsizlik
sürelerinden her birinde bir yıla kadar olan kısmın ve yurt dışında ev
kadını olarak geçen sürelerin, talepleri halinde borçlandırılarak sosyal
güvenlikleri bakımından değerlendirilmesindeki usul ve esasları
düzenlemektir.”
MADDE 2 –
Aynı Yönetmeliğinin 2 nci maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 2
– (1) Bu Yönetmelik, 1 inci
maddede belirtilen süreleri borçlanmak isteyen Türk vatandaşları ile
doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk
vatandaşlığını kaybedenleri ve bunların başvuru tarihi itibarıyla Türk
vatandaşı olan hak sahiplerini kapsar.”
MADDE 3 –
Aynı Yönetmeliğin 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine “bulunanların” ibaresinden sonra
gelmek üzere “kısa süreli çalışmaya tabi işler hariç olmak üzere” ibaresi
ile aynı fıkraya aşağıdaki bent eklenmiştir.
“k) Kısa süreli çalışmaya tabi işler: Yurtdışında
zorunlu sigortalılığa tabi olsalar dahi, Ülkemiz dış temsilciliklerince
veya sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ülke sigorta kurumlarınca
düzenlenmiş hizmet belgesinde kayıtlı olan ve ilgili ülke mevzuatına göre
elde edilen kazanç üzerinden çalışandan zorunlu sigorta prim kesintisi
yapılmadığı bildirilen süreleri,”
MADDE 4 –
Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesi
başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Borçlanma
başvurusu
MADDE 5 –
(1) Borçlanma hakkından
yararlanabilmek için yazılı olarak veya usul ve esasları Kurumca belirlenecek
elektronik ortam üzerinden Kuruma başvuruda bulunmak şarttır.
(2) Sosyal güvenlik sözleşmeleri uygulanmak
suretiyle kendilerine veya hak sahiplerine kısmi aylık bağlanmış olanların
borçlanma başvurularında da birinci fıkra hükmü uygulanır.”
MADDE 5 –
Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin
üçüncü fıkrasının son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Kısmi borçlanma yapmak isteyenler,
borçlanmak istedikleri gün sayısını belirtmek zorundadırlar.”
MADDE 6 –
Aynı Yönetmeliğin 8 inci
maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 7 –
Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesi
başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Borçlanmaya
esas sürelere ait belgeler
MADDE 9 –
(1) Sigortalılık sürelerinin
borçlanılabilmesi için başvuru sahibince;
a) Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmiş ülkelerde
çalışılmış ise;
1) İlgili ülke sigorta kurumlarınca düzenlenmiş
sigortalılık sürelerini gösterir belgenin aslıyla birlikte Türkiye’de
yeminli tercüme bürolarınca yapılmış tercümesinden ya da yurt dışında
bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve
ilgili temsilcilikçe onaylanmış tercümesinden,
2) İlgili ülkelerdeki Türk büyükelçilikleri,
başkonsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya
ataşelikleri gibi temsilciliklerden alınacak hizmet belgesinden,
durumuna uygun olan belgenin Kuruma ibraz edilmesi
gerekir.
b) Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş
ülkelerde çalışılmış ise ilgili ülkelerdeki Türk büyükelçilikleri,
başkonsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya
ataşelikleri gibi temsilciliklerden alınacak hizmet belgesinin Kuruma ibraz
edilmesi gerekir.
c) Gemi adamları borçlanma yapabilmek için;
1) Çalıştıkları geminin bayrağını taşıdıkları
ülkenin sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmiş ülke olması halinde çalışılan
ülke sigorta kurumundan alınacak hizmet belgesinin aslıyla birlikte
Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca yapılmış tercümesinden ya da yurt
dışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca
yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış tercümesinden,
2) Çalıştıkları geminin bayrağını taşıdıkları
ülkelerde bulunan Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik
müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alacakları çalışma
sürelerini başlangıç ve bitiş olarak gösteren hizmet belgelerinden,
3) Çalıştıkları gemi ya da geminin bağlı bulunduğu
işyerlerinden alacakları sigortalılık sürelerini gösterir bonservisleri ile
birlikte gemi adamı olarak çalışılan süreler ile örtüşen yurda giriş-çıkış
tarihlerini gösteren pasaport sayfaları ya da emniyet müdürlüklerinden
alınacak yurda giriş-çıkış tarihlerini gösteren belgelerden,
durumlarına uygun olanını Kuruma ibraz
edeceklerdir.
(2) Yurt dışında ev kadını olarak geçen sürelerin
borçlanılabilmesi için başvuru sahibince fotoğraf, künye bilgileri ve yurda
giriş-çıkış tarihlerinin kayıtlı olduğu pasaport sayfa fotokopileri veya
emniyet müdürlüklerinden alınacak yurda giriş-çıkış tarihlerini gösterir
çizelge ile birlikte;
a) İkamet edilen ülke mercilerinden alınacak ikamet
belgesinin aslı ile birlikte Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca ya da
yurt dışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca
yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış tercümesinden,
b) Türk büyükelçilikleri, başkonsoloslukları,
çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikleri gibi
temsilciliklerce düzenlenen ikamet belgesinden,
durumuna uygun olan belgenin Kuruma ibraz edilmesi
gerekmektedir.”
MADDE 8 –
Aynı Yönetmeliğin 10 uncu
maddesinin birinci ve ikinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş,
üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
“(1) Borçlanma tutarı, 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesinde
belirtilen alt ve üst sınırları arasında kalmak kaydıyla başvuru sahibince
seçilen prime esas günlük kazancın % 45’inin borçlanılmak istenilen gün
sayısı ile çarpımı kadardır.
(2) Borçlanma tutarının tespitinde, adi posta veya
kargo yolu ile veya Kuruma doğrudan yapılan yazılı başvurularda Yurt Dışı
Süreleri Borçlanma Talep Dilekçesinin Kurumun evrak kayıtlarına intikal
ettiği tarih esas alınır. Dünya Posta Birliği mevzuatı çerçevesinde yurt
içinden ya da yurt dışından gönderilen taahhütlü, iadeli taahhütlü ve acele
posta servisi ile yurt içinden PTT Alo Post veya PTT Kargo ile yapılan yurt
dışı borçlanma taleplerinde ise dilekçenin postaya verildiği tarih, Kuruma
intikal tarihi olarak kabul edilir.”
MADDE 9 – Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesinin birinci
fıkrasında yer alan “ilgili sosyal güvenlik kuruluşuna” ibaresi “Kuruma”
şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 10
– Aynı Yönetmeliğin 12 nci maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 12
– (1) Borçlanılacak sürenin
belirlenmesinde ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan son tarihten geriye
doğru olmak üzere borçlanılmak istenen gün sayısı esas alınır. Bu tespitte
bir yıl 360 gün, bir ay 30 gün olarak hesaplanır.
(2) Yurt dışı borçlanmasına ait süreler 5510 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş
sigortalılık süresi olarak kabul edilir.
(3) Sigortalılığın başlangıç tarihinin tespiti
aşağıdaki şekilde yapılır:
a) Türkiye’deki sigortalılığın başlangıç tarihinden
önceki süreler borçlanılmış ise sigortalılığın başlangıç tarihi,
borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür.
b) Türkiye’de sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi
hizmeti bulunmayan başvuru sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç
tarihi, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten, sigortalı ölmüş ise ölüm tarihinden,
borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülmek suretiyle tespit edilir.
Birden fazla yurt dışı hizmet borçlanması yapılması durumunda sigortalılık
süresi başlangıcı, en son borcun ödendiği tarihten, borçlanılan toplam gün
sayısı kadar geriye götürülerek belirlenir.
(4) Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki
sigortalılık sürelerini borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa
çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz.
Ancak, sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce
akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak
kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık
sürelerini borçlananların akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih,
ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.
(5) Türkiye’deki sigortalılığın başlangıç
tarihinden önceki sürelerin borçlandırılması halinde bu süreler 5510 sayılı
Kanunun 41 inci maddesinde yer alan hükümler esas alınarak Türkiye’deki
sigortalılık başlangıç tarihinden, Türkiye’de sigortalılık yok ise
borçlanma tutarının tamamen ödendiği tarihten, sigortalı ölmüş ise ölüm
tarihinden geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edilir.”
MADDE 11
– Aynı Yönetmeliğin 13 üncü
maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde, dördüncü fıkrasında yer alan
“Aylıklarının” ibaresi ise “Aylıkların” olarak değiştirilmiştir.
“(2) Tahsis talebinde bulunanlardan; 3201 sayılı
Kanuna göre Aylık Talebinde Bulunanlara Mahsus Beyan ve Taahhüt Belgesi ile
yurtdışında ikamet edenlerden çalıştığı işyerinden ayrıldığını gösterir
belge alınır.”
MADDE 12
– Aynı Yönetmeliğin 15 inci
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “herhangi bir ülkede”
ibaresi “yurtdışında kısa süreli çalışmaya tabi işler hariç olmak üzere”
olarak ve beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(5) Kanundan yararlanmak suretiyle malullük,
yaşlılık veya emekli aylığı almakta iken yurt içinde çalışmaya başlayanlar
hakkında 5510 sayılı Kanunun sosyal güvenlik destek primine ilişkin
hükümleri uygulanır.”
MADDE 13
– Aynı Yönetmeliğin 16 ncı
maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(3) Tam aylık bağlanması için gerekli şartların
tespitinde kısmi aylığın başlangıç tarihi esas alınarak mülga 2829 sayılı
Kanun ya da 5510 sayılı Kanunun 53 üncü maddesi uyarınca tespit edilecek
statüye göre ilgili sosyal güvenlik kanunlarına ait hükümler uygulanır.”
MADDE 14
– Aynı Yönetmeliğin 17 nci
maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye
aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(2) Sosyal güvenlik sözleşmelerine göre Türkiye’ye
transfer edilen primlere ait gün sayıları, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında değerlendirilir.”
“(3) Kanunun 8 inci maddesi hükümleri saklıdır.”
MADDE 15
– Aynı Yönetmeliğin 7 nci
maddesinde yer alan “Hizmet” ibareleri “Süreleri” olarak, “Internet”
ibaresi “internet” olarak değiştirilmiş, 10 uncu, 11 inci ve 17 nci
maddelerinde yer alan “Yeni” ibareleri yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 16
– Aynı Yönetmeliğin geçici 1 inci
maddesinin birinci ve beşinci fıkraları yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 17
– Aynı Yönetmeliğin geçici 2 nci
maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş,
ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
“d) Yazılı olarak veya usul ve esasları Kurumca
belirlenecek elektronik ortam üzerinden Kuruma başvuruda bulunmaları,”
MADDE 18
– Aynı Yönetmeliğin geçici 4 üncü
maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) 8/5/2008 tarihi ile 506 sayılı Kanunun geçici
20 nci maddesine tabi sandıkların 5510 sayılı Kanunun geçici 20 nci
maddesine göre devredileceği tarih arasında geçerli olmak üzere,
Yönetmeliğin 13 üncü ve 14 üncü maddelerinde geçen “Kurum” ibaresi, 506
sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine tabi sandıkları da kapsar.”
MADDE 19
– Aynı Yönetmeliğin geçici 6 ncı
maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(3) Kısmi aylık bağlanmış olanlar dahil olmak
üzere bu fıkrayı ihdas eden Yönetmelik ile yapılan değişiklikler, bu
fıkranın yürürlük tarihinden önce yurt dışında geçen sürelerini borçlanma
talebinde bulunanlardan tahakkuk ettirilen borçlarını yasal süresi içinde
ödeyenlerin, sigortalılık sürelerinin hangi statüde değerlendirileceğinin,
borçlanmanın hangi aylara mal edileceğinin ve tahakkuk ettirilecek borç tutarının
tespitinde bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten önceki hükümler esas
alınır.”
MADDE 20
– Aynı Yönetmeliğin 20 nci maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 20
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini, Hazine
ve Maliye Bakanı ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı müştereken
yürütür.”
MADDE 21
– (1) Bu Yönetmeliğin;
a) 12 nci maddesi ile değiştirilen Yönetmeliğin 15
inci maddesinin beşinci fıkrası 19/6/2010 tarihinden geçerli olmak üzere
yayımı tarihinde,
b) 1 inci ve 2 nci maddeleri ile 10 uncu maddesiyle
değiştirilen Yönetmeliğin 12 nci maddesinin dördüncü fıkrasının ikinci
cümlesi 11/9/2014 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,
c) 20 nci maddesi 9/7/2018 tarihinden geçerli olmak
üzere yayımı tarihinde,
ç) 4 üncü maddesi, 8 inci maddesiyle değiştirilen
Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin 1 inci fıkrası, 9 uncu maddesi, 10 uncu
maddesi ile değiştirilen Yönetmeliğin 12 nci maddesinin dördüncü fıkrasının
ikinci cümlesi hariç diğer fıkraları, 13 üncü maddesi, 14 üncü maddesi ile
değiştirilen Yönetmeliğin 17 nci maddenin 2 nci fıkrası, 16 ncı, 17 nci, 18
inci ve 19 uncu maddeleri 1/8/2019 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı
tarihinde,
d) 3 üncü ve 12 nci maddesi ile değiştirilen
Yönetmeliğin 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi 26/6/2020
tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,
e) Diğer hükümleri yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
MADDE 22
– Bu Yönetmelik hükümlerini Hazine
ve Maliye Bakanı ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı müştereken
yürütür.
|